Како да го одржуваме имунитетот: Фактори кои влијаат на нашата отпорност

Детали

вторник, 15 април 2025

Имунитетот е клучен за нашето здравје. Тој е систем кој го штити организмот од болести, инфекции и патогени микроорганизми.

Здравиот имунолошки систем не само што се бори против инфекциите, туку и го регулира воспалителниот одговор и учествува во поправањето на оштетените ткива. Но, за неговото правилно функционирање не се одговорни само генетиката и вродените фактори. Човечкиот имунитет е под силно влијание на различни фактори од околината, животниот стил и исхраната.

1. Основни фактори кои влијаат на имунитетот

Имунитетот не е статичен; тој е динамичен и се менува со текот на времето. Постојат бројни внатрешни и надворешни фактори кои можат да го засилат или ослабат имунолошкиот одговор. Еве некои од најважните:

1.1 Исхрана

Правилната исхрана е еден од најважните фактори за одржување на здрав имунолошки систем. Храната која ја внесуваме влијае директно врз активноста на имунолошките клетки и нивната способност да се борат против патогените. Исхраната богата со антиоксиданти, витамини (особено витамин C и витамин D), минерали (како цинк и селен), и масти од омега-3 играат клучна улога во зајакнувањето на имунолошкиот систем.

Пребиотиците и пробиотиците, кои се основни компоненти на микробиомот, имаат особено важна улога во регулирањето на воспалителните процеси и поддршката на имунитетот.

Извор: Calder, P. C. (2013). Dietary modification of inflammation with lipids. Proceedings of the Nutrition Society, 72(4), 405-417.

1.2 Физичка активност

Редовната физичка активност има доста позитивно влијание врз имунитетот. Лесната до умерена физичка активност може да ја зголеми циркулацијата, што овозможува брзо и ефикасно пренесување на имунолошките клетки до различни делови на телото.

Извор: Nieman, D. C., & Wentz, L. M. (2019). The compelling link between physical activity and the body's defense system. Journal of Sport and Health Science, 8(3), 201-217.

1.3 Стрес

Постојаното изложување на стрес има негативен ефект врз имунитетот, бидејќи го поттикнува лачењето на хормони како кортизол, кои можат да го потиснат имунолошкиот одговор. Хроничниот стрес е поврзан со зголемен ризик од инфекции и воспалителни болести.

Извор: Glaser, R., et al. (2005). Stress-induced immune dysfunction: implications for health. Nature Reviews Immunology, 5(3), 243-251.

1.4 Спиење

Недостатокот на квалитетен сон може значително да го ослаби имунитетот. Добриот сон е потребен за обновување и оптимално функционирање на имунолошките клетки. Во текот на спиењето се зголемува продукцијата на цитокини, молекули кои ги регулираат имунолошките одговори.

Извор: Besedovsky, L., et al. (2012). Sleep and immunity. Immunology, 135(3), 346-356.

2. Цревниот микробиом и неговата улога во имунитетот

Цревниот микробиом, кој се состои од милијарди микроорганизми, игра фундаментална улога во регулирањето на имунолошкиот систем. Овие бактерии влијаат на различни аспекти на имунитетот, вклучително и на производството на антитела и имунолошките клетки.

Цревата не се само место за дигестија, туку и голем "имунолошки центар" кој активно комуницира со различни делови на имунолошкиот систем. Нарушувањето на рамнотежата на микробиомот (дисбиоза) може да предизвика воспаленија, а со тоа да го наруши имунитетот.

Извор: Round, J. L., & Mazmanian, S. K. (2009). The gut microbiota shapes intestinal immune responses. The Journal of Immunology, 182(1), 5-9.

Воедно цревниот микробиом и мозокот комуницираат преку т.н. оска црева–мозок. Микробиомот влијае врз нашето расположение преку производството на невротрансмитери, но и преку модулација на имунолошкиот и хормонскиот одговор. Тоа значи дека промените во микробиомот предизвикани од стрес, недоволно сон или несоодветна исхрана, можат да го влошат нашето психичко здравје, што создава затворен круг – повеќе стрес, поголема дисбиоза и уште послаба способност за справување со стресот.

Извор: Foster, J. A., & McVey Neufeld, K. A. (2013). Gut–brain axis: how the microbiome influences anxiety and depression. Trends in neurosciences, 36(5), 305–312.

2.1 Пробиотиците и здравата цревна микрофлора: Улогата на LGG

За да остане во рамнотежа, сложената заедница од микроорганизми во цревата има потреба од континуирана поддршка, особено во современиот начин на живот каде стресот, неправилната исхрана и антибиотските терапии често ја нарушуваат нејзината стабилност (Ouwehand et al., 2002).

Токму тука влегуваат во комбинација пробиотиците – „добрите“ бактерии што помагаат во одржување и обновување на микрофлората. Еден од најистражуваните и најдокажаните пробиотски соеви е Lactobacillus rhamnosus GG (LGG), кој покажал способност да се прилепи за цревниот епител, да се размножува и да го зајакне цревниот ѕид, намалувајќи ја цревната пропустливост и воспалителните процеси.

Извори: Hill, C. et al. (2014). The International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics consensus statement on the scope and appropriate use of the term probiotic. Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology, 11(8), 506–514.

Segers, M.E., & Lebeer, S. (2014). Towards a better understanding of Lactobacillus rhamnosus GG – host interactions. Microbial Cell Factories, 13(Suppl 1): S7.

Студии покажуваат дека редовната консумација на LGG може да помогне во подобрување на дигестивната рамнотежа, особено по антибиотска терапија или при дигестивни нарушувања (Szajewska et al., 2016).

Извори: Szajewska, H. et al. (2016). Meta-analysis: Lactobacillus rhamnosus GG for treating acute gastroenteritis in children – updated analysis of randomized controlled trials. Alimentary Pharmacology & Therapeutics, 43(4), 467–476.

Поради ова, изборот на пробиотскиот јогурт Б Актив на Дукат кој содржи LGG не е само прашање на вкус, туку и на свесна грижа за здравјето. Со секоја чаша Б Актив јогурт со LGG, ѝ давате поддршка на вашата цревна микрофлора – секој ден.

Заклучок

Грижата за имуниот систем не е краткорочен проект – таа бара секојдневна посветеност. Потребно е да се почне со мали чекори, со внесување разновидна исхрана, движење и давање приоритет на сонот и менталното здравје. Целиот процес може да биде потпомогнат со внесот на пробиотици, како што е LGG, најдокументираниот пробиотски сој во светот. Колку повеќе се грижиме за нашиот организам, толку подобро тој ќе се грижи за нас.

Автор
Антонио Велковски
Магистер по нутриционизам