Во Кина се следи секој чекор на граѓаните со бодување, а има и „црна листа“ за непримерните

Детали

петок, 06 април 2018

Можеби ви звучи како извадок од научно-фантастична книга, но реалноста е дека во Кина се спроведува оценување на граѓаните врз основа на нивните постапки во општеството.

Кинеските власти тврдат дека 7 милиони луѓе се казнети со забрана за користење на авионски услуги, а 3 милиони се казнети со забрана на користење на брзите возови, бидејќи системот ги оценил како „недоверливи личности“.

43-годишниот новинар Лиу Ху е еден од овие луѓе. Тој бил непријатно изненаден додека се обидувал да се качи на авион, кога дознал дека му е забрането користење на авионските услуги.

Лиу бил ставен на листата на „нечесен персонал“, бидејќи му била изречена казна за клевета во 2015 година и според судот казната сè уште не била платена. Тој тврди дека казната ја платил, но и покрај тоа не му е јасно како може да биде ставен на листа со забрана, без притоа да биде известен за тоа.

Покрај ова, како и останатите 7 милиони казнети, на Лиу му е забранет престој во хотел со повеќе ѕвездички, забрането му е да купи куќа, да оди на одмор, дури и да ја прати ќерка му во приватно училиште.

А неодамна кинеските власти изјавиле дека ќе бараат и да им се замрзнат сметките на луѓето кои се оценети како „нечесен персонал“.

Од друга страна пак, луѓето добиваат бонус поени за донирање крв и добротворна работа.

Но, како функционира овој систем на бодување?

На пример, во градот Сужу во источна Кина, се користи систем каде што секој граѓанин се бодува на скала од 0 до 200 поени. Сите граѓани почнуваат со 100 поени, па така се заработуваат поени со дарување крв или добротворна работа, а се губат поени со непочитување на законот, правилата и социјалните норми на однесување.

Според извештајот на локалната полиција, во 2016 година, најмногу поени, дури 134, имал еден граѓанин којшто донирал повеќе од еден литар крв таа година и одработил дури 500 часа добротворна работа.

Градските власти велат дека следниот чекор ќе им биде да се казнуваат луѓе кои избегнуваат плаќање на јавен превоз, мамат во видеоигри или не доаѓаат на резервации во ресторан.

Во градот Шенжен пак, во употреба е пуштен систем за препознавање на лицата со цел јавно да се засрамуваат оние кои нелегално преминуваат улица.

Во Џиамен пак, каде системот е започнат со работа уште во 2004 година, властите автоматски им пуштаат смс пораки на граѓаните коишто ќе направат прекршок што ги става на црната листа.

Одредени кредитни компании почнуваат да ги следат плаќањата на кинеските граѓани, но и социјалните комуникации со цел да ја утврдат нивната кредитоспособност, но и нивната доверливост.

Така, граѓаните коишто играат видеоигри по 10 часа на ден, се сметаат за мирни личности, а оние кои често купуваат пелени се смета дека имаат деца, а со тоа значи и дека имаат поразвиено чувство за одговорност.

За сето ова да функционира добро, во употреба се ставени мноштво улични камери опремени со софтвер за препознавање на лица, камери со инфрацрвени сензори за ноќно снимање, па дури и Wi-Fi сензори кои ги детектираат сите активни паметни телефони, таблети или лаптопи во близина.

Системот дури ги собира и податоците од регистарските таблички на сите возила кои поминуваат пред камерите.

Така, системот собира податоци за сите луѓе на улицата кои вршеле сомнителни активности и таа листа на луѓе ја доставува до полицијата, за подоцна тие луѓе да бидат задржани во притвор или на испитување или пак директно да бидат ставени на листата на „недоверливи личности“ со мноштво забрани.

Целта на овие мерки на кинеските власти е да се намали криминалот, но и да се натераат граѓаните самите да внимаваат што прават, бидејќи не знаат кога може да бидат снимени и ставени на „црната листа“.

Системот и покрај тоа што длабоко ги повредува основните човекови права, па дури и е спротивен на дел од законите во Кина, сепак се користи сè поактивно од страна на кинеските власти и дури се размислува на интегрирање на сите системи од градовите во еден заеднички систем.

(О)Милена | Црнобело