Сезона на зимници: Рецепт за домашен ајвар, лутеница, малиџано, пиперки и кисели краставички
Една од најстарите и највкусните македонски традиции е подготовката на зимници, подрум и остава полни со тегли со шарен зеленчук, ајвар за зимските утра, лутеница и малиџано, секако кисели краставички и туршија за мезе со чашка ракија.
Секоја есен македонските домаќини/ки ги засукуваат ракавите и по цели денови ја подготвуваат зимницата која ќе го слади семејството во текот на зимата.
Сега дури и во зима може да се купи овошје и зеленчук, но порано, зимницата била основна намирница во зимските денови, а пак туршијата ги заменувала свежите продукти.
И иако маркетите нудат широка понуда, многумина Македонци ќе се сложат дека од домашната зимница нема повкусна.
Па, затоа октомври е месец на зимницата, кога се полнат пазарите со многу пипер, домати и модри патлиџани, кога се бараат рецепти од баба и кога се викаат соседите на помош за лупење.
Традицијата на правење на зимници е една од најдлабоко вкоренетите во македонската срж, каде се сплотува семејството со блиските, се работи заедно и сложно, напорно и вредно, за зимата полиците да се полни со тегли.
Ајварот, лутеницата, малиџано, печените (пеглани) пиперки и киселите краставички се незаменлив дел од македонската кујна и трпеза, а нивната подготовка е заеднички вложен труд на целото семејство.
За оваа зима, засукајте ги ракавите и направете барем еден од следниве рецепти кои јас ги „украдов“ од мојата мајка.
Ајвар
„Македонскиот кавијар“ е најтрадициoналната македонска зимница, дел од секоја трпеза, посебно во зимските денови комбинирана со сирење и топол планински чај.
Потребни намирници:
- 30kg благ пипер
- 1kg лут пипер
- 2,5 l масло за јадење
- 3kg модар патлиџан
- 100g шеќер
- 200g сол/или по вкус
Начин на подготовка:
- Пиперките се мијат, печат, лупат и мелат.
- Модриот патлиџан се пече во рерна, а потоа се лупи и меле.
- Прво се става измелениот пипер во тенџере и се остава да изврие. Постепено се додава маслото за јадење.
- Потоа се додаваат и измелените модри патлиџани. Се меша постојано и се додава масло по потреба.
- На крај се додаваат солта и шеќерот.
Лутеница
Ако ајварот е шампион, тогаш лутеницата е вицешампион во македонската зимница. Одличен микс од домати и пиперки со слаба или посилна лута нота, зависи од вкусот.
Потребни состојки:
- 12kg црвен пипер
- 6kg црвени домати
- 700ml масло за јадење
- 300g алкохолен оцет
- 400g шеќер
- 6 супени лажици сол
- 3 китки магдонос
- 4 главици лук
- Феферонки
Начин на подготовка:
- Доматите се печат во рерна, а потоа се вадат лушпите и се сечкаат. Пиперките се печат, лупат, па се сечкаат на долги ленти.
- Маслото за јадење, оцетот и шеќерот се мешаат и се зовриваат околу три минути во големо тенџере.
- Потоа се додаваат исечканите домати и пиперки. Се пржи убаво околу еден час, а потоа се додаваат ситно сечканите лук и магдонос и се зачинува со сол по вкус.
- Готовата зимница се собира во стоплени тегли, а потоа, во секоја се додаваат феферонки, кои ќе ѝ ја дадат на лутеницата причината за нејзиното име. Во зависност од вашиот вкус можете да додадете повеќе или помалку лути пиперчиња.
Малиџано
Третото место му припаѓа на малиџаното, вкусна зимница подготвена од модри патлиџани и микс на пиперки.
Потребни состојки:
- 5kg пипер-црвен, зелен и везен пипер
- 10 модри патлиџани со средна големина
- 150g шеќер
- 50ml вински оцет
- 150g сол
- 1l масло за јадење
- 3 супени лажици сенф
Начин на подготовка:
- Пиперките и модрите патлиџани се печат, лупат и мелат, па целата смеса се пржи.
- На почетокот се додаваат солта и оцетот, на крај, кога малиџаното е готово, се додава и сенфот.
Кисели краставички
На полиците со зимница не смеаат да недостасуваат тегли со кисели краставички, одлична замена за салата со свежа краставица и добро мезе со ракија во зимските вечери.
Потребни состојки:
- 3kg корнишоњи
- 3 супени лажици сол
- 2 супени лажици шеќер
- ½ литар алкохолен оцет
- 1 винобран
- 1½ литар вода
- Бибер во зрно
- Ловоров лист
Начин на подготовка:
- Водата, оцетот и зачините се мешаат и се зовриваат.
- Со врелата смеса во голем сад, се преливаат измиените краставички.
- Се остава 24 часа краставичките да ја впијат смесата, на секое два часа се промешуваат.
- Следниот ден се ставаат во тегли и се складираат на суво и ладно место.
„Печи-гмечи“ пиперки
Уште еден тип на зимница кој е замена за свежа салата за ручек или вечера. Печени пиперки со многу лукче и магдонос.
*Намирниците за оваа рецепт се по тегла.
Потребни состојки:
- 10-15 пиперки, црвени, зелени и везени
- 1 филџан масло за јадење
- 1 филџан алкохолен оцет
- 2 кафени лажички сол
- 1 кафена лажичка шеќер
- Магдонос и лук по вкус (колку повеќе подобро)
Начин на подготовка:
- Оцетот, маслото и зачините се ставаат во тегла и убаво се мешаат.
- Пиперките се потпечуваат по малку и не се лупат.
- Топлите пиперки се ставаат во теглата. Еден ред пиперки, еден ред сечкани лук и магдонос, и така додека се наполни теглата.
- Пиперки убаво се притискаат со толчник за да нема воздух.
- Откако теглата ќе се наполни, се остава отворена преку ноќта.
- Следното утро ако пиперките ја впиле многу течноста, се доправува уште малку течност со вода, масло и оцет и се дополнува теглата.
Се надевам дека овие рецепти од готвачот на мајка ми ќе ви бидат полезни оваа есен. Есен е арома на дожд и печени пиперки.
И. Ј. | Црнобело / Фото: depositphotos
Би можело да ве интересира:
Препорачуваме
Најчитани неделава
